In gesprek met de Arbeidsinspectie over DME
Met de brief van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) van 28 december 2023 over aanscherping op het handhavingsbeleid dieselmotoremissie (DME) voor machines met dieselmotor < 56 KW per 1 januari 2024 werden branches, bedrijven, De Groene Koers (DGK) en werkgeversvereniging VNO-NCW eerste week januari 2024 volledig verrast.
Opmerkelijk was dat geen van deze partijen op enigerlei wijze betrokken is geweest of vooraf door de NLA geïnformeerd, waardoor de aanscherping van het handhavingsbeleid in de markt voor de nodige onrust zorgde. Voor DGK was dit een reden om samen andere branches en VNO-NCW in actie te komen en de NLA hierop aan te spreken. In deze gesprekken werd duidelijk dat de focus voor deze actie van de NLA gericht was op de kabel- en leidingensector. De rest van de markt kreeg echter dezelfde brief toegestuurd als waarschuwing.
Grenswaarde wekt verwarring
Onze vraag was echter: hoe past dit DME-beleid binnen de doelstellingen van het door partijen ondertekende convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)? Duidelijk werd dat de NLA daarin een eigen koers vaart met de nadruk op de gezondheidsrisico’s van DME. De wettelijke basis hiervoor ligt in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Werkgevers horen de volgende stappen te nemen: eerst het wegnemen van de blootstelling (bronaanpak). Als dat technisch niet mogelijk is, komt stap 2 in beeld: het minimaliseren van de blootstelling, bijvoorbeeld door plaatsing van een roetfilter.
In de discussie over minimalisatie bleek dat de grenswaarde voor DME verwarring wekt. Voor kankerverwekkende stoffen en processen geldt ‘wegnemen en minimaliseren’ altijd. Ook als de blootstelling onder de grenswaarde ligt, heeft de werkgever de plicht om de blootstelling weg te nemen of verder te minimaliseren waar dat technisch mogelijk is. Als een werkgever kan aantonen dat er geen kans is op blootstelling, geldt de vervangings- en minimalisatieplicht op grond van het Arbeidsomstandighedenbesluit niet.
Hoe nu verder?
In tegenstelling tot wat de NLA in de brief van 28 december 2023 schreef, is er op dit moment geen wet die het verbiedt om dieselaangedreven machines na 2030 te gebruiken of te verkopen. Wel is er een arbeidsomstandighedenregelgeving die het verbiedt om werknemers bloot te stellen aan kankerverwekkende stoffen zoals DME, wanneer het technisch mogelijk is om die blootstelling te voorkomen of te minimaliseren.
In de gesprekken met de NLA is helder geworden dat er veel behoefte is aan duidelijkheid over wat de arbeidsomstandighedenregelgeving verlangt van werkgevers ten aanzien van DME en hoe de NLA daarop toeziet. Om die reden ontwikkelt de NLA samen met DGK en andere branches een themapagina (website) waarop deze juridische en technische materie op begrijpelijke wijze wordt toegelicht.